BÖLÜM 1
Mevzu, Tabirler, Muafiyet ve İstisnalar
Verginin mevzuu:
Madde 1 – Türkiye Cumhuriyeti tabiyetinde bulunan şahıslara ait mallar ile Türkiye’de bulunan malların veraset tarikiyle veya her hangi bir suretle olursa olsun ivazsız bir tarzda bir şahıstan diğer şahsa intikali Veraset ve İntikal Vergisine tabidir.
Bu vergi, Türk tabiiyetinde bulunan şahısların ecnebi memleketlerde aynı yollardan iktisabedecekleri mallara da şamildir.
Türkiye Cumhuriyeti tabiiyetindeki bir şahsın Türkiye hudutları dışında bulunan malını veraset tarikıyle veya sair suretle ivazsız bir tarzda iktisabeden ve Türkiye’de ikametgahı olmıyan ecnebi şahıs bu vergi ile mükellef tutulmaz.
Kanunda kullanılan tabirler:
Madde 2 – Bu kanunda kullanılan tabirlerin delalet ettiği manalar aşağıda gösterilmiştir:
a) “Şahıs” tabiri; hilafına sarahat olmadıkça hakiki ve hükmi şahısları;
b) “Mal” tabiri; mülkiyete mevzu olabilen menkul ve gayrimenkul şeylerle mameleke girebilen sair bütün hakları ve alacakları;
c) “Veraset” tabiri; miras vasiyet ve miras mukavelesi gibi ölüme bağlı tasarrufları;
d) “İvazsız intikal” tabiri; hibe yoliyle veya her hangi bir tarzda olan ivazsız iktisapları; (Maddi ve manevi bir zarar mukabili verilen tazminatlar ivazsız sayılmaz.)
İfade eder.
Muafiyetler:
Madde 3 – Aşağıda yazılı şahıslar Veraset ve İntikal Vergisinden muaftır:
a) Amme İdareleri, emekli ve yardım sandıkları, sosyal sigorta kurumları, umumi menfaata hadim cemiyetler, siyasi partiler ve bunlara ait olan veya bunların aralarında kurdukları teşekküllerden Kurumlar Vergisine tabi olmıyanlar;
3232
b) Yukarıki fıkrada sayılanlar dışında kalan hükmi şahıslara ait olup umumun istifadesi için ilim, araştırma, kültür, sanat, sıhhat, eğitim, din, hayır, imar, spor gibi maksatlarla kurulan teşekküller;
c) Yabancı Devletlerin Türkiye’de bulunan elçi, maslahatgüzar ve konsolosları (Fahri konsoloslar hariç) ile elçilik ve konsolosluklara mensup olan ve o Devletin tabiiyetinde bulunun memurları ve Türkiye’de resmi bir vazifeye memur edilenler ile bu sayılanların aileleri efradı (Mütekabiliyet şartiyle) (Türk tabiiyetinde bulunan şahıslardan veraset tarikıyle veya sair suretle mal iktisabedenlerle yukarda sayılanların dışında kalıp da Türkiye’de ikamet eden şahısların Türkiye’de bulunan mallarını veraset tarikıyla veya sair suretle iktisabedenler hariç).
İstisnalar:
Madde 4 – Aşağıda gösterilen intikaller Veraset ve İntikal Vergisinden müstesnadır:
a) Veraset tarikı ile intikal eden ev aşyası ile murise ait zat eşyası ve aile hatırası olarak muhafaza edilen tablo, kılıç, madalya gibi eşya;
b) (Değişik: 24/6/1994 – 4008/36 md.) Değerleri 10 uncu maddeye göre belirlenen menkul ve gayrimenkul mallardan evlatlıklar da dahil olmak üzere füruğ ve eşten her birine isabet eden miras hisselerinin 400 000 000 lirası (1.609.552 TL) (füruğ bulunmaması halinde eşe isabet eden miras hissesinin 800 000 000 lirası (3.221.082 TL);(1)
c) Örf ve adete göre verilmesi mütat bulunan hediye, cihaz, yüzgörümlüğü ve drahomalar (Gayrimenkuller hariç);
ç) Bilümum sadakalar;
d) (Değişik: 24/6/1994 – 4008/36 md.) İvazsız suretle vaki intikallerin 10 000 000 lirası (37.059 TL) ;(1)
e) (Değişik: 24/6/1994 – 4008/36 md.) Para ve mal üzerine düzenlenen yarışma ve çekilişler ile 14/3/2007 tarihli ve 5602 sayılı Şans Oyunları Hasılatından Alınan Vergi, Fon ve Payların Düzenlenmesi Hakkında Kanunda tanımlanan şans oyunlarında kazanılan ikramiyelerin 10 000 000 lirası (37.059 TL) ;(1)(2)
f) Üçüncü maddenin (a) ve (b) fıkraları şümulüne giren şahısların statüleri gereğince maksatları içinde usulüne uygun olarak yaptıkları yardımlar;
——————————
(1) Bu bentlerde Kanunla getirilmiş olan miktarlar aynen bırakılmış olup, 30/12/2023 tarihli ve 32415 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 55 Seri No.’lu Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu Genel Tebliği ile 1/1/2024 tarihinden geçerli olmak üzere tespit edilen miktarlar metne parantez içinde siyah puntolarla işlenmiştir. Bu maddede daha önce yapılan değişiklikler için, Kanunun sonundaki “ÇEŞİTLİ MEVZUAT İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİNE” bakınız.
(2) 16/6/2009 tarihli ve 5904 sayılı Kanunun 31 inci maddesiyle; bu bentte yer alan “yarışma ve çekilişlerde kazanılan ikramiyelerin” ibaresi “yarışma ve çekilişler ile 14/3/2007 tarihli ve 5602 sayılı Şans Oyunları Hasılatından Alınan Vergi, Fon ve Payların Düzenlenmesi Hakkında Kanunda tanımlanan şans oyunlarında kazanılan ikramiyelerin” şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
3232-1
g) Amme idare ve müesseseleri ve 3659 sayılı kanuna tabi müesseseler ve amme menfaatlerine hadim cemiyetlerden veya emekli sandıklarından (Veya bu mahiyetteki kurumlardan) dul ve yetimlere bağlanan aylıklarla bu aylıklar dışında verilen emekli ikramiyeleri ile dul ve yetim evlenme ikramiyeleri ve hizmet müddetlerini doldurmamış bulunanların dul ve yetimlerine aylık yerine toptan yapılan ödemeler ve harb malülleriyle şehit yetimlerine tekel bey’iyelerinden ödenen paralar;
h) Harbde veya eşkiya müsademelerinde,manevra ve talimler esnasında veyahut bunlarda aldığı yaralar neticesinde ölen subay, astsubay ve erlerin (Jandarma dahil) kezalik vazife esnasında ölen emniyet mensuplarının füru ve eşlerine ve ana ve babalarına intikal eden bütün mallar kıymetinden (b) fıkrasında kabul olunan miktarın bir misli: (1)
i) Borçlar Kanununun 242 nci maddesine göre rücu şartı ile yapılan hibelerde bağışlananın bağışlıyandan evvel vefatı halinde bağışlıyana rücü eden hibe edilmiş mallar;
——————————
(1) Bu bentte yer alan “karılarına” ibaresi 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 81 inci maddesi ile “eşlerine” şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
3233
j) (Değişik: 8/12/1980 – 2353/1 md.) Sağlar arasında ivazsız bir tarzda vukubulan intikaller hariç olmak üzere kuru mülkiyet halinde intikal eden mallar (kuru mülkiyet halinde kaldığı müddetçe.)
k) (Ek: 13/7/1967 – 903/5 md.) Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıflara kuruluşu için veya kurulduktan sonra tahsis olunan mallar. (1)
l) (Ek: 19/6/1987 – 3393/1 md.) Plaka tahdidi uygulanan illerde Cumhurbaşkanı Kararı ile yetkili kılınan trafik komisyonlarınca ticari plaka satışından elde edilen paralardan, ticari, plakalı taşıt sahiplerine dağıtılan miktarlar. (1)
m) (Ek: 14/7/2004-5226/18 md.) 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamındaki tescilli taşınmaz kültür varlıklarının veraset ve intikal yoluyla devir ve iktisabına ilişkin işlemler.
n) (Ek: 17/9/2004-5234/8 md.) Genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idareler bütçelerinden kamu iktisadi teşebbüslerine yapılacak iktisadi transferler ve yardımlar. (2)
o) (Ek: 13/6/2012-6327/2 md.) 28/3/2001 tarihli ve 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu kapsamında bireysel emeklilik hesabına yapılan Devlet katkılarının hak kazanılan kısımları.
(Ek: 6/6/1985 – 3219/1 md.; Değişik: 24/6/1994 – 4008/36 md.) (b), (d) ve (e) bentlerine göre, her bir takvim yılında uygulanacak istisna hadleri, önceki yılda uygulanan istisna hadlerine bu yıla ilişkin olarak Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında artış yapılmak suretiyle tespit olunur.Artırım sırasında 1 milyon liraya kadar olan tutarlar dikkate alınmaz.
BÖLÜM 2
Mükellef, Teklif Mahalli ve Beyanname
Verginin mükellefi:
Madde 5 – Veraset ve İntikal Vergisinin mükellefi, veraset tarikiyle veya ivazsız bir tarzda mal iktisabeden şahıstır.
Teklif mahalli:
Madde 6 – Veraset ve İntikal Vergisi:
a) Veraset tarikiyle vakı intikallerde ölen kimsenin, diğer suretle vukua gelen intikallerde tasarrufu yapan şahsın ikametgahının, hükmi şahıslarda ve diğer teşekküllerde merkezlerinin bulunduğu;
b) Muris veya tasarrufu yapan şahsın bu ikametgahı yabancı bir memlekette ise Türkiye’deki son ikametgahının bulunduğu;
c) Muris veya tasarrufu yapan şahıs Türkiye’de hiç ikamet etmemiş veya son ikametgahı tesbit olunamamış ise Maliye Vekaletinin tayin edeceği;
Yer vergi dairesi tarafından tarholunur.
––––––––––––––––
(1) 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 42 nci maddesiyle, 4 üncü maddenin (k) bendinde yer alan “Bakanlar Kurulunca” ibaresi “Cumhurbaşkanınca” şeklinde ve (l) bendinde yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir.
(2) 30/12/2004 tarihli ve 5281 sayılı Kanunun 43 üncü maddesiyle, 5234 sayılı Kanunla (m) bendi olarak eklenen bu bent (n) bendi olarak teselsül ettirilmiştir.
3234
Beyanname:
Madde 7 – (Değişik birinci fıkra: 22/7/1998 – 4369/71 md.) Veraset tarikiyle veya sair suretiyle ivazsız bir tarzda mal iktisap edenler, iktisap ettikleri malları, 5602 sayılı Kanun kapsamında şans oyunları düzenleyen ilgili kurum ve kuruluşlar ile yarışma ve çekilişi düzenleyen gerçek ve tüzel kişiler ikramiye kazananların ikramiyelerinden kesilen vergileri, bir beyanname ile bildirmeye mecburdurlar.(1)(2)
(Değişik: 22/7/1998 – 4369/71md.) Şu kadar ki, bu Kanunun 3 üncü maddesinde yazılı şahıslar ile 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (1) bendinde yazılı şahıslar, bu bentte yazılı iktisapları, 16 ncı maddesinin son fıkrasına göre kazandıkları ikramiyeler üzerinden vergi tevkifatı yapılanlar ise bu ikramiyeleri için beyanname vermezler.
Verilecek beyannamenin ihtiva edeceği malümatı ve şeklini ve bu beyannameye eklenecek evrak ve vesikaların nevi ve mahiyetlerini tayine Maliye Vekili selahiyetlidir.
Beyannamenin verileceği yer:
Madde 8 – Beyannameler,6 ncı maddenin (a) ve (b) fıkralarına giren hallerde vergi dairelerine, (c) fıkrasına giren hallerde Maliye Vekaletine verilir.
Yabancı memleketlerde bulunan mükellefler beyannamelerini Türkiye konsolosluklarına verirler.
Beyannamenin her mükellef için ayrı ayrı veya müştereken verilmesi caizdir.
Beyanname verilme müddeti:
Madde 9 – Beyannameler aşağıda yazılı müddetlerde verilir:
1. Veraset tarikiyle vukubulan intikallerde:
a) Ölüm Türkiye’de vukubulmuş ise mükelleflerin Türkiye’de bulunmaları halinde ölüm tarihini takibeden dört ay içinde, mükelleflerin yabancı bir memlekette bulunmaları halinde ölüm tarihini takibeden altı ay içinde;
b) Ölüm yabancı bir memlekette vukubulmuş ise mükelleflerin Türkiye’de bulunmaları halinde ölüm tarihini takibeden altı ay içinde, mükellefler müteveffanın bulunduğu memlekette oldukları takdirde ölüm tarihini takibeden dört ay içinde, mükellefler müteveffanın bulunduğu yerin dışında başka bir yabancı memlekette oldukları takdirde de ölüm tarihini takibeden sekiz ay içinde;
c) Gaiplik halinde, gaiplik kararının ölüm siciline kaydolunduğu tarihi takibeden bir ay içinde;
2. Diğer suretle vakı intikallerde malların hukukan iktisabedildiği tarihi takibeden bir ay içinde.
––––––––––––––––
(1) Bu fıkrada yer alan “Spor-Toto Teşkilatı” ibaresi, 7/1/2003 tarihli ve 4783 sayılı Kanunla “futbol müsabakaları ve at yarışları üzerine müşterek bahis düzenleyenler” olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
(2) 16/6/2009 tarihli ve 5904 sayılı Kanunun 31 inci maddesiyle; bu fıkrada yer alan “futbol müsabakaları ve at yarışları üzerine müşterek bahis düzenleyenler” ibaresi “5602 sayılı Kanun kapsamında şans oyunları düzenleyen ilgili kurum ve kuruluşlar” şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
3234-1
3. (Ek: 6/6/1985 – 3219/3 md.; Değişik: 22/7/1998 – 4369/72 md.) Gerçek veya tüzel kişilerce düzenlenen yarışma ve çekilişler ile 5602 sayılı Kanunda tanımlanan şans oyunlarında, yarışma ve çekiliş ile müsabakaların yapıldığı günü takip eden ayın 20 inci günü akşamına kadar.(1)(2)
BÖLÜM 3
Matrahın Tayini, Verginin Tarhı ve Nisbet
Verginin matrahı ve ilk tarhiyat:
Madde 10 – (Değişik: 29/7/1970 – 1318/91 md.)
Veraset ve İntikal Vergisinin matrahı, intikal eden malların Vergi Usul Kanununa göre bulunan değerleridir. (12 nci maddede yazılı borç ve masrafların tenzili lazım geldiği takdirde matrah yukarda yazılı değerlerden bu tenziller yapıldıktan sonra kalan miktardır.)
Mükellefler ilk tarhiyatta nazara alınmak üzere Veraset ve İntikal Vergisi mevzuuna giren malları aşağıda belirtilen değerleme ölçülerinden faydalanarak, belirtilmiyenler bakımından ise Vergi Usul Kanununun servetleri değerleme ile ilgili 3 üncü bölümündeki esaslara göre değerlemek ve beyannamelerinde göstermek zorundadırlar.
a) Ticari sermaye; bilanço esasına göre defter tutanlarda ölüm tarihine takaddüm eden takvim yılı bilançosuna göre bulunacak öz sermaye, ticari sermayedir.
Mükellefler isterlerse ölüm günü itibariyle çıkaracakları bilançoyu esas alarak öz sermayelerini tespit edebilirler.
İşletme esasına göre defter tutanlarla götürü mükellefiyete tabi olanlarda ticari sermaye olarak murisin ölüm tarihindeki ticari varlığı beyan edilir.
Öz sermaye veya ticari varlık, bu maddedeki esaslara göre bu maddede hüküm olmıyan hallerde Vergi Usul Kanununun iktisadi işletmelere dahil kıymetleri değerleme ile ilgili 2 nci bölümündeki esaslara göre tespit olunur.
__________________
(1) Bu bentte yer alan “futbol müsabakalarına” ibaresi 7/1/2003 tarihli ve 4783 sayılı kanunla “futbol müsabakalarına ve at yarışlarına” olarak değiştirlimiş ve metne işlenmiştir.
(2) 16/6/2009 tarihli ve 5904 sayılı Kanunun 31 inci maddesiyle; bu bentte yer alan “futbol müsabakalarına ve at yarışlarına ait müşterek bahislerde” ibaresi “5602 sayılı Kanunda tanımlanan şans oyunlarında” şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
3234-2
b) (Değişik: 21/1/1982 – 2591/2 md.) Gayrimenkuller ticari işletmeye dahil olsun veya olmasın Emlak Vergisine esas olan değerle değerlenir.
c) Menkul mallar ve gemiler rayiç bedelle değerlenir.
d) Esham; borsada kayıtlı ise ölüm tarihine takaddüm eden üç yıl içindeki en son muamele değeri ile değerlenir. Borsada kayıtlı değil ise veya kayıtlı olup da üç yıl içinde muamele görmemiş ise itibari değerle değerlenir.
e) Tahvilat; Vergi Usul Kanununun 266 ncı maddesindeki hükümlere göre değerlenir.
f) Yabancı paralar; borsa rayici ile; borsada rayici yoksa Maliye Bakanlığınca tespit olunacak kura göre değerlenir.
g) Haklar; tescile tabi bilumum hakların değeri tesisleri sırasında tapu siciline kaydedilen değerdir.
Tapu sicilinde bedeli gösterilmiyen haklarla, bunlar dışındaki bilumum haklar (Sınai ve edebi mülkiyet haklariyle imtiyazlar dahil) mükellef tarafından değerlendirilmez ve ilk tarhiyatta nazara alınmaz.
İdare yukardaki esaslara göre beyan edilen bu değerler üzerinden vergiyi beyannamenin verildiği tarihten itibaren en geç onbeş gün içinde tarh eder.Tarh edilen vergiler intikal eden malların Vergi Usul Kanununa göre bulunacak değerlerine göre ikmal edilir.
(Değişik: 21/1/1982 – 2591/2 md.) İlk tarhiyatta nazara alınmak üzere mükellefler tarafından bu maddedeki esaslara göre beyan edilen miktar ile idarece aynı değerleme ölçülerine göre bulunan miktar arasındaki farka ait vergi (gayrimenkuller hariç), vergi ziyaı cezasının yarısı ile birlikte alınır.(1)
(Değişik: 21/1/1982 – 2591/2 md.) Ancak, menkul mallar ile gemilere ilişkin değerlemelerde % 50’ye kadar bulunacak fark için ceza uygulanmaz.
Bu madde ve geçici 1 inci maddeye göre yapılacak ilk tarhiyatla ilgili ödemeler kanunun 19 uncu maddesinde bahis konusu edilen “tamamen ödemeyi” tazammun etmez.(2)
Değerleme günü:
Madde 11 – Bu vergiye mevzu olacak malların değerleme günü miras yoliyle vukubulan intikallerde mirasın açıldığı, diğer suretle vaki intikallerde malların hukukan iktisabedildiği, gündür.
Tenzil olunabilecek borçlar ve masraflar:
Madde 12 – İktisabedilen malların değerlerinden veya değerleri yekünundan aşağıda yazılı borçlar ve masraflar, beyannamede gösterilmek şartiyle tenzil olunur.
a) Veraset yoliyle vukubulan intikallerde murisin ihticaca salih vesaika müstenit borçları ile vergi borçları;
——————————
(1) Bu fıkrada yer alan “kusur cezalı olarak…” ibaresi 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun 81 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
(2) Bu hükümde atıfta bulunulan 1318 sayılı Kanunun geçici birinci maddesinin numarası teselsül nedeniyle Geçici Madde 3 olmuştur.
3235
b) Diğer suretle iktisaplarda intikal eden malın aynına taallük eden borçlarla vergi borçları (Şu kadar ki, hibe eden hibe ettiği mala taallük eden borçları kendi üzerine almış veya öyle taahhüdetmiş ise bu borçlar nazara alınmaz);
c) Türkiye Cumhuriyeti tabiiyetinde olan şahıslara ait mallardan yabancı memleketlerde bulunanlara taallük eden borçlar ve yabancı memleketlerde bu mallar dolayısiyle alınan Veraset ve İntikal vergileri (Tevsik edilmek şartiyle);
ç) Fıkrasında yazılı borçlar ile Veraset ve İntikal vergileri, beyannamede gösterilen bu kabil malların değerini geçemez.)
d) Cenazenin techiz ve tedfini için yapılan masraflar.
İhtilaflı borçlar:
Madde 13 – Müteveffanın sağlığında icra dairesine veya mahkemeye intikal etmiş ve takibedilmekte olan alacak ve borçlarının beyannamede sarahaten gösterilmesi şarttır. Bu alacak ve borçların vergileri tahakkuk ettirilerek tahsilleri icra dairesi veya mahkemenin vereceği kati karar veya hüküm neticesine intizaren tecil olunur. Şukadar ki, bu tecil her ne suretle olursa olsun, hiçbir zaman on seneden fazla devam edemez. Mükellefler her altı ayda bir icra ve dava vaziyetlerini bir dilekçe ile vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar. Bu bildirim yapılmadığı takdirde tecil olunan vergiler derhal tahsil edilir. Tecil olunan vergilerin taallük eylediği davalar tecil müddetinden sonra neticelenecek olursa mükelleflerin müracaatı üzerine ve tebeyyün edecek hale göre gereken düzeltmeler yapılır ve fazla alınmış vergiler varsa, terkin ve sahiplerine geri verilir.
(Ek: 26/10/1988 – 3482/7 md.) Murisin ölüm tarihinden önce, kanunlara veya kanunların verdiği yetkiye dayanarak kamu düzeni koyan mevzuata göre kısmen ya da tamamen ilgili kuruluşlara bedelsiz devri konusunda işleme başlanılmış olan gayrimenkullere ait vergiler de yukarıdaki fıkrada belirtilen esaslar çerçevesinde tecil olunur. Verginin tahsili halinde gecikme zammı yüzde elli noksanı ile uygulanır.
Verginin tarhı:
Madde 14 – Vergi,mükellef tarafından verilen beyanname üzerine tarh olunur.
Madde 15 – (Mülga: 4/1/1961 – 213/415 md.)
3236
Nispetler:
Madde 16 – (Değişik: 22/7/1998 – 4369/73 md.)
Veraset ve İntikal Vergisi aşağıda yazılı oranlar üzerinden alınır.(1)
Veraset yoluyla İvazsız
intikallerde intikallerde
vergi oranı vergi oranı
Matrah (yüzde) (yüzde)
İlk 10.000.000.000 lira (1.700.000 TL) için 1 10
Sonra gelen 20.000.000.000 lira (4.000.000 TL) için 3 15
Sonra gelen 40.000.000.000 lira (8.700.000 TL) için 5 20
Sonra gelen 80.000.000.000 lira (17.000.000 TL) için 7 25
Matrahın 150.000.000.000 lirayı (31.400.000 TL) ‘yi 10 30
aşan bölümü için
Bir şahsa ana, baba, eş ve çocuklarından (evlatlıktan evlat edinenlere yapılan ivazsız intikaller hariç) ivazsız mal intikali halinde vergi, ivazsız intikallere ilişkin tarifede yer alan oranların yarısı uygulanarak hesaplanır.
Vergi tarifesinin matrah dilim tutarları, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak Vergi Usul Kanunu uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle uygulanır. Bu şekilde hesaplanan dilim tutarlarının %5’ini aşmayan kesirler dikkate alınmaz. Cumhurbaşkanı, bu suretle tespit edilen tutarları yarısına kadar artırmaya veya indirmeye yetkilidir. (5)
5602 sayılı Kanunda tanımlanan şans oyunları ile gerçek ve tüzel kişilerce düzenlenen yarışma ve çekilişlerde kazanılan ikramiyelerde oran %20 olarak uygulanır. İkramiyenin ayni olarak ödenmesi halinde, fatura değeri esas alınır.(2)(3)(4)
(1) Bu maddeye Kanun ile getirilen oranlar aynen bırakılmış olup, 30/12/2023 tarihli ve 32415 (2. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan, Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 55 Seri No.’lu Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu Genel Tebliği ile yeniden değerleme oranı uyarınca tespit edilen ve 1/1/2024 tarihinden itibaren uygulanacak olan rakamlar siyah puntolarla parantez içinde yazılmıştır. Bu maddede daha önce yapılan değişiklikler için, Kanunun sonundaki “ÇEŞİTLİ MEVZUAT İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ”ne bakınız.
(2) Bu fıkrada yer alan “futbol müsabakalarına” ve “%20” ibareler, 7/1/2003 tarihli ve 4783 sayılı kanunla sırasıyla “futbol müsabakalarına ve at yarışlarına” ve “%10” olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
(3) 16/6/2009 tarihli ve 5904 sayılı Kanunun 31 inci maddesiyle; bu fıkrada yer alan “Futbol müsabakalarına ve at yarışlarına ait müşterek bahislerle” ibaresi “5602 sayılı Kanunda tanımlanan şans oyunları ile” şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
(4) 28/11/2017 tarihli ve 7061 sayılı Kanunun 13 üncü maddesiyle, bu fıkrada yer alan “%10” ibaresi 7061 sayılı Kanunun yayım tarihi olan 5/12/2017 tarihini izleyen ay başında yürürlüğe girmek üzere “%20” olarak değiştirilmiştir.
(5) 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 42 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir.
3237
BÖLÜM 4
İhtiyat Tedbirleri ve Tahsil Hükümleri
Vergiye mukabil alınacak teminat:
Madde 17 – Amme idare ve müesseseleri, bankalar, bankerler, kasa kiralıyanlar, sigorta şirketleri, sair şirket ve müesseseler, mahkemeler ve icra daireleri istihkak sahiplerine bu verginin mevzuuna giren her hangi bir muamele dolayısiyle para ve senet verebilmek için evvelemirde verginin ödenmiş olduğuna dair vergi dairesinden verilmiş bir tasdikname talebederler.
(Değişik: 22/7/1998 – 4369/74 md.) Tasdikname ibraz etmeyen hak sahiplerinin istihkaklarından, veraset yoluyla intikallerde %5, ivazsız intikallerde %15 oranında vergi karşılığı olarak tevkifat yaptıktan sonra, bakiyesini verebilirler. Tevfikatı yapanlar, tevkif ettikleri parayı en geç bir hafta içinde bulundukları yerin mal sandığına yatırmaya ve keyfiyeti bağlı bulundukları vergi dairesine yazı ile bildirmeye mucburdurlar.
(Değişik: 22/7/1998 – 4369/74 md.) Tevkifat yapmadan para ve senet verenlerle tevkif ettikleri parayı yukarıda belirtilen süre içinde mal sandığına yatırmıyanlardan (Hakimler hariç), tevkif etmiye ve yatırmaya mecbur oldukları paralar Amme Alacaklarının Tahsil Usulü hakkında Kanun hükümlerine göre gecikme zammı tatbik edilerek tahsil edilir. Tevkifatı yapan ilgili kuruluşların, bu görevleri süresinde yerine getirmeyen sorumlularından, tevkif etmeye ve yatırmaya mecbur oldukları paraların %10’u oranında ayrıca ceza tahsil olunur.
İhtiyat tedbirleri:
Madde 18 – Veraset ve İntikal Vergisi matrahına girmesi icabeden malların kaçırılacağını anlatır karinelerin bulunduğu hallerde vergi dairesince Türk Medeni Kanununun 590 ıncı maddesinin (3) numaralı fıkrasına istinaden tereke defterinin yapılması istenebilir.(1)
Ödeme zamanı:
Madde 19 – (Değişik: 21/1/1982 – 2591/4 md.)
(Değişik: 22/7/1998 – 4369/75 md.) Veraset ve intikal vergisi tahakkukundan itibaren (3) yılda ve her yıl mayıs ve kasım aylarında olmak üzere iki eşit taksitte (gerçek ve tüzel kişilerce düzenlenen yarışma ve çekilişlerde kazananlara ödenecek ikramiyeler ile 5602 sayılı Kanunda tanımlanan şans oyunları dolayısıyla dağıtılacak ikramiyelerden kesilen vergiler beyanname verme süresi içinde) ödenir.(2)(3)
(Değişik: 18/4/1984 – 2997/1 md.) Tescil tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde sonucu ilgili vergi dairesine bildirilmek üzere, intikal eden gayrimenkullerin tescil işlemi, veraset ve intikal vergisinin tahakkuku beklenmeksizin yapılır. Ancak, intikali yapılan gayrimenkule isabet eden veraset ve intikal vergisi tamamen ödenmedikçe devir ve ferağı yapılamaz ve üzerinde herhangi bir ayni hak tesis edilemez. Tapu memurları vergi dairesince verilmiş ilişik kesme belgesi olmaksızın devir ve ferağ işlemi yapamazlar, aksi halde verginin ödenmesinden mükellefler ile birlikte müteselsilen sorumlu olurlar.
Ancak, mükelleflerce, tahakkuk eden vergiye karşılık 6183 sayılı Kanunun 10 ncu maddesinde yazılı cinsten (Bu maddenin 5 nci bendinde yazılı menkul mallar hariç) teminat gösterildiği takdirde intikal eden gayrimenkullerin bir kısmının veya tamamının devir ve ferağına izin verilebilir. Teminat olarak gösterilecek gayrimenkullerin değeri 6183 sayılı Kanunun 90 ncı maddesinde yazılı komisyonlar tarafından aynı Kanunun 91 nci maddesine göre tespit edilir.
(1) 30/12/2004 tarihli ve 5281 sayılı Kanunun 43 üncü maddesiyle, bu maddede yer alan “Türk Kanunu Medenisinin 532 nci maddesinin 3 numaralı fıkrasına” ibaresi, “Türk Medeni Kanununun 590 ıncı maddesinin (3) numaralı fıkrasına” olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
(2) Bu fıkrada yer alan “Spor-Toto Teşkilatınca futbol müsabakalarına ait” ibaresi, 7/1/2003 tarihli ve 4783 sayılı kanunla sırasıyla “futbol müsabakalarına ve at yarışlarına ait” şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
(3) 16/6/2009 tarihli ve 5904 sayılı Kanunun 31 inci maddesiyle; bu fıkrada yer alan “futbol müsabakalarına ve at yarışlarına ait müşterek bahisler” ibaresi “5602 sayılı Kanunda tanımlanan şans oyunları” şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
3238
BÖLÜM 5
Müteferrik Hükümler
Mükellefiyetin başlangıcı:
Madde 20 – Veraset ve İntikal Vergisi mükellefiyeti:
a) Beyanname verildiği takdirde, beyannamede gösterilen mallar için beyanname tarihinde;
b) Verilen beyannamede gösterilmiyen mallar ile beyanname verilmiyen hallerde intikal eden malların idarece tesbit olunduğu tarihte;
c) Terekenin tahriri, defter tutma veya resmi tasfiye hallerinde mahkemece bu muamelelerin ikmal edildiği tarihte;
Başlar.
Gaibin zuhuru:
Madde 21 – a) Gaip mirasçının zuhuru:
Gaip mirasçının zuhuru dolayısiyle evvelce tahakkuk eden Veraset ve İntikal Vergisinin tadili icabettiği takdirde zuhur eden mirasçının vereceği beyannameye veya vergi dairesince yapılacak idari tahkikata göre sabit olacak matrah üzerinden vergi düzeltilir.
b) Gaip murisin zuhuru:
Gaip muris zuhur ettiği takdirde nüfustaki ölüm kaydının terkinini mütaakıp, evvelce alınmış olan vergiler talep üzerine mükellefe geri verilir.
Mirasçılıkları hükmen sabit olanlar:
Madde 22 – Veraset ve İntikal Vergisinin ödenmesinden sonra bir malın vergi verenden başka bir şahsa ait olduğu mahkeme karariyle sabit olur ve ilamın katileşmesinden sonra bir sene içinde müracaat edilirse fazla alınan vergi, verene iade ve hakiki mükelleften tahsil olunur.
Bankalardaki kiralık kasalar muhteviyatının tesbiti:
Madde 23 – Bankalar nezdlerindeki kiralık kasa sahiplerinden birinin ölümü halinde (Sulh hakimi tarafından yapılacak tesbit hariç) vergi dairesinin salahiyetli bir memuru hazır bulunmadıkça kasanın açılmasına ve bu memur huzurunda tesbit edilmedikçe muhteviyatının mirasçıları veya kanuni temsilcileri veya vekilleri tarafından alınmasına müsaade edemezler.
Kaldırılan kanunlar ve hükümler:
Madde 24 – Aşağıda yazılı kanunlar ve hükümler kaldırılmıştır:
a) 797, 1836, 4509 ve 5381 numaralı kanunlar.
b) 4040 numaralı kanunun 30 uncu maddesiyle Tapu Harçları Kanununa ek 5625 numaralı kanunun birinci maddesinin bu kanuna uymıyan hükümleri.
Geçici Madde 1 – (Mülga: 15/2/1963 – 188/2 md.)
Geçici Madde 2 – 1/3/1957 tarihinden sonra vakı olan ölüm ve intikaller dolayısiyle yapılmış olan tarhiyat bu kanun hükümlerine göre düzeltilir ve bu düzeltmeye göre fazla alınmış vergiler varsa mükelleflere ret ve iade olunur. Noksanı aranmaz.
Yukarıki fıkra hükmü halen ihtilaflı bulunan vergilerle İtiraz ve Temyiz Komisyonları ve Devlet Şürası kararlarına iktiran etmek suretiyle kesbi katiyet etmiş olan vergilere de şamildir.
3239
1/3/1957 tarihinden sonra vuku bulduğu halde bu kanunun mer’iyete girdiği tarihe kadar vergilendirme muameleleri henüz ikmal edilmemiş olan ölüm ve intikal hadiseleri hakkında da işbu kanun hükümleri tatbik olunur.
Geçici Madde 3 – (29/7/1970 – 1318/93 md. ile gelen Geçici 1 inci madde hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiştir).
Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte, mükelleflerce beyan edilmiş değerlere göre, (Taktir Komisyonuna sevk edilmiş malların değerleri dahil) kısmen veya tamamen teşekkül etmiş matrahlar üzerinden vergi yürürlük tarihinden itibaren üç ay içinde tarh olunur.
Tarh olunan bu vergiler intikal eden malların Vergi Usul Kanununa göre bulunacak değerleri üzerinden cezasız olarak ikmal edilir.
Madde 25 – Bu kanun neşri tarihinde mer’iyete girer.
Madde 26 – Bu kanunun hükümlerini icraya İcra Vekilleri Heyeti memurdur.
*
* *
8/6/1959 TARİHLİ VE 7338 SAYILI ANA KANUNA İŞLENEMEYEN GEÇİCİ MADDELER:
1. 15/2/1963 tarihli ve 188 Sayılı Kanunun geçici maddesi:
Geçici Madde – Bu kanun yürürlüğe girdiği tarihten önce vukubulan intikaller eski hükümlere göre vergilendirilir.
2. 26/10/1988 tarihli ve 3482 sayılı Kanunun geçici maddesi:
Geçici Madde 1 – Bu Kanunun 7 nci maddesi ile Veraset ve İntikal Vergisi Kanununun 13 üncü maddesine eklenen fıkra hükmü, bu hükmün yürürlüğe girdiği tarihte tarh işlemleri henüz sonuçlanmamış olaylarla tarhiyat kesinleştiği halde ödeme süresi sona ermemiş olan olaylar hakkında da uygulanır.
3240
ÇEŞİTLİ MEVZUAT İLE YAPILAN
DEĞİŞİKLİKLER CETVELİ
| Değişiklik Yapan Mevzuatın | Yayımlandığı Resmi Gazete’nin | Değişiklik Gören Madde | |||
| Mevzuat Türü | Değişiklik Tarihi | Numarası | Tarihi | Numarası | |
| Tebliğ | – | 26 | 13/12/1996 | 22846 | 4 |
| Tebliğ | – | 27 | 16/12/1997 | 23202 Mük. | 4 |
| Tebliğ | – | 30 | 16/12/1999 | 23908 | 4 |
| Tebliğ | – | 31 | 21/12/2000 | 24267 | 4 -16 |
| Tebliğ | – | 32 | 14/12/2001 | 24613 | 4 -16 |
| Tebliğ | – | 33 | 28/12/2002 | 24977 | 4 –16 |
| Tebliğ | – | 35 | 22/12/2003 | 25324 Mük. | 4 –16 |
| Tebliğ | – | 36 | 18/12/2004 | 25674 | 4 –16 |
| Tebliğ | – | 38 | 20/12/2006 | 26382 | 4 –16 |
| Tebliğ | – | 39 | 26/12/2007 | 26738 | 4 –16 |
| Tebliğ | – | 40 | 23/12/2008 | 27089 | 4 –16 |
| Tebliğ | – | 41 | 29/12/2009 | 27447 | 4 –16 |
| Tebliğ | – | 42 | 29/12/2010 | 27800 (6. Mük.) | 4 –16 |
| Tebliğ | – | 43 | 26/12/2011 | 28154 | 4 –16 |
| Tebliğ | – | 44 | 31/12/2012 | 28514 (4.Mükerrer) | 4 –16 |
| Tebliğ | – | 45 | 30/12/2013 | 28867 (Mükerrer) | 4 –16 |
| Tebliğ | – | 46 | 30/12/2014 | 29221 | 4-16 |
| Tebliğ | – | 47 | 25/12/2015 | 29573 | 4-16 |
| Tebliğ | – | 48 | 27/12/2016 | 29931 | 4-16 |
| Tebliğ | – | 49 | 29/12/2017 | 30285 (Mükerrer) | 4-16 |
| Tebliğ | – | 51 | 27/12/2019 | 30991 (2: Mükerrer) | 4-16 |
| Tebliğ | – | 52 | 29/12/2020 | 31349 (Mükerrer) | 4-16 |
| Tebliğ | – | 53 | 21/12/2021 | 31696 | 4-16 |
| Tebliğ | – | 54 | 30/12/2022 | 32059 (2. Mükerrer) | 4-16 |
| Tebliğ | 55 | 30/12/2023 | 32415 (2.Mükerrer) | 4-16 | |
3241-3243
7338 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN
YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE
Kanun Yürürlüğe
No. Farklı tarihte yürürlüğe giren maddeler giriş tarihi
213 1/1/1961
188 20/2/1963
903 4 üncü ve 5 inci maddeleri 1/3/1968
Diğer maddeleri 24/7/1967
1318 10/8/1970
2353 1/1/1981
2591 2 nci maddesi hükmü ile 4 üncü maddesinin 7338 sayılı kanunun 19 uncu maddesinin son fıkrasındaki değişikliğe ilişkin hükmü Emlak vergisi 1980 genel beyan dönemini izleyen ilk genel beyan döneminin rastladığı bütçe yılının başı olan tarihte
Diğer Hükümler 27/1/1982
2997 27/4/1984
3219 15/6/1985
3393 11 ve 12 nci maddeleri 1/1/1987
Diğer Maddeleri 30/6/1987
3482 4 üncü madde 1/1/1988
5 inci madde 1/1/1989
Diğer maddeleri 5/11/1988
4008 a) 2, 4, 9, 10, 11, 13, 14, 15, 16, 20, 21, 22, 24 ve 25 inci maddesi ile Gelir Vergisi Kanununun 41 inci maddesine eklenen 7 numaralı bent ve 27 nci maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanunu-
nun 15 inci maddesine eklenen 12 numaralı bent 1/1/1995
b) 8 inci maddesi,25 inci maddesi ile Gelir Vergisi Kanununun 41 inci maddesine eklenen 8 numaralı bent ve 27 nci maddesi
ile Kurumlar Vergisi Kanununun 15 inci maddesine eklenen 13
numaralı bent 1/1/1996
c) 35 inci maddesi yayımını izleyen aybaşında,
d) Diğer hükümleri 6/7/1994
4369 29/7/1998
tarihini izleyen
(…) 71, 72, 73 üncü maddenin son fıkrası aybaşında
73, 74, 75 inci maddeleri 29/7/1998
4775 _ 1/1/2003
5226 4 27/7/2004
5234 4 1/1/2005
5281 4 ve 18 31/12/2004
3242/3262-2
7338 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA
ANAYASA MAHKEMESİ İPTAL KARARLARININ
YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHLERİNİ GÖSTERİR LİSTE
| Değiştiren Kanunun/KHK’nin veya İptal Eden Anayasa Mahkemesi Kararının Numarası | 7338 sayılı Kanunun değişen veya iptal edilen maddeleri | Yürürlüğe Giriş Tarihi |
| 5904 | 4, 7, 9, 16, 19 | 3/7/2009 |
| 6327 | 4 | 1/1/2013 |
| 7061 | 16 | 5/12/2017 tarihini izleyen aybaşında |
| KHK/700 | 4, 16 | 24/6/2018 tarihinde birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının andiçerek göreve başladığı tarihte (9/7/2018) |
KAYNAK: www.mevzuat.gov.tr